Opis
Niezwykle miłą niespodziankę, dla wszystkich miłośników malarstwa, przygotowało Wydawnictwo ARKADY, wznawiając wydanie albumu ERMITAŻ, autorstwa profesora Colina Eisler’a. Ostatnie wydanie, tej unikatowej publikacji, miało miejsce w roku 2004 i jak się należy domyślać, już od dłuższego czasu jej zdobycie okazywało się niemożliwe.
ERMITAŻ, znane na całym świecie muzeum sztuki w Sankt Petersburgu, jest największym muzeum w Rosji i jednym z najbogatszych muzeów na świecie. O wielkości zbiorów niech świadczy takie wyliczenie – jeśli by poświęcić 1 minutę każdemu ze zgromadzonych tam eksponatów, to zwiedzenie całości zajęłoby ponad 13 lat. Historycy sztuki podają, że zgromadzona w Ermitażu kolekcja liczy ponad 3 000 000 eksponatów.
Zaczątkiem tego wspaniałego muzeum był niewielki pawilon zwany Ermitażem (pustelnią), zbudowany w latach 1764-67 obok Pałacu Zimowego, w którym cesarzowa Katarzyna II, poleciła gromadzić carskie zbiory artystyczne. Niezwykle ciekawa jest historia powstania tak niewyobrażalnie dużej kolekcji dzieł sztuki, zgromadzonej w Ermitażu. Z naszej dzisiejszej perspektywy powiedzielibyśmy, że początki były dosyć powszednie aby nie powiedzieć banalne. Katarzyna II poleciła swym europejskim dyplomatom aby kupowali dzieła sztuki wystawiane na aukcjach w Europie Zachodniej. W następnej kolejności wykorzystała swoją bliską znajomość z takimi osobami jak François Wolter czy Denis Diderot, którzy wyszukiwali dla niej dzieła sztuki zgromadzone przez prywatnych kolekcjonerów we Francji. Kolejny ważny moment w historii kolekcji Ermitażu to rok 1917 i zwycięstwo Wielkiej Rewolucji Październikowej, po której Ermitaż stał się własnością narodu. Efektem tego zwycięstwa była nacjonalizacja wielu galerii prywatnych, których zbiory także powiększyły kolekcję muzeum. Po II wojnie światowej zbiory Ermitażu wzbogaciły się jeszcze o ponad trzysta dzieł, pochodzących z moskiewskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej Zachodu.
Światowej sławy muzealnicy i historycy sztuki są zgodni, że gigantyczną kolekcję dzieł sztuki Ermitażu, cechuje wielka różnorodność zbiorów, której jednak towarzyszy niezwykła wartość poszczególnych eksponatów.
Autorem prezentowanego opracowania jest znakomity historyk sztuki Colin Eisler, pracujący na co dzień w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Nowojorskiego. Spośród ogromnej kolekcji obrazów, zgormadzonych w Ermitażu, autor wybrał i scharakteryzował pod względem tematycznym, prawie 600 dzieł. W przeciwieństwie do wielu innych opracowań, prezentujących zbiory muzealne najczęściej w układzie chronologicznym lub narodowościowym, profesor Eisler zaproponował ich omówienie tematycznie. Ten nowatorski sposób prezentacji, pozwala czytelnikowi uczestniczyć, wraz z autorem, w swego rodzaju wirtualnym spacerze, po galeriach Ermitażu, obserwując zmiany w stylu malowania wraz ze zmieniającymi się epokami. Zasadnicze tematy, wokół których autor skupia wybrane dzieła to:
– fascynacja dawnymi kulturami ( TYCJAN – Danae; RUBENS – Perseusz i Andromeda;
GAUGUIN – Sceny z życia Tahiti; MATISSE – Taniec; PICASSO – Trzy kobiety )
– Biblia i święci ( ZURBARAN – Modlitwa małej Maryi; Leonardo da VINCI – Madonna
Benois oraz Madonna Litta; RAFAEL- Święta rodzina; REMBRANDT – Święta rodzina )
– pejzaże i widoki marynistyczne ( LORRAIN – Poranek; WATTEAU- Pejzaż; MONET-
Staw w Montgeron oraz Dama w ogrodzie; van GOGH – Krzewy; DERAIN- Lasek )
– widoki wnętrz ( VELAZQUEZ – Trzej mężczyźni przy stole; HALS- Muzykowanie;
CARAVAGGIO – Grający na lutni; PICASSO – Kobieta z mandoliną )
– portrety ( LUCAS CRANACH STARSZY- Portret damy; van DYCK – Philadelphia
i Elizabeth Wharton; REMBRANDT- Portret uczonego; GOYA – Antonia Zarate )
– sceny rodzajowe ( WATTEAU – Sabaudczyk ze świstakiem; LANCRET – Tancerka )
– martwa natura ( CEZANNE – Bukiet kwiatów w wazonie; PICASSO – Instrumenty mu–
zyczne oraz Skrzypce i gitara; KANDINSKY- Kompozycja nr 5 )
Tematyczna prezentacja, ogromnych zasobów petersburskiego muzeum, przypomina zasady, którymi kierowała się jego twórczyni Katarzyna II, która od samego początku skłaniała się aby obrazy w poszczególnych galeriach „wisiały nie tyle według szkół czy artystów, co z myślą o ogólnym wrażeniu, jakie tworzyły”.
Reprodukcjom obrazów towarzyszy starannie przygotowany tekst, przybliżający Czytelnikowi historię pozyskania dzieła oraz główne idee jakie przyświecały ich twórcą w trakcie tworzenia. Każdej reprodukcji obrazu towarzyszy także tzw. metryczka w której autor podaje podstawowe dane: autora, tytuł, datę wykonania, sposób wykonania oraz jego format.
W swej końcowej części znajdują się indeksy autorów oraz tytułów ich dzieł. Osobno, zamieszczony został także indeks artystów według narodowości i okresów kiedy tworzyli, co w znakomity sposób ułatwiają odszukanie pożądanego dzieła lub artysty.
Na koniec warto skonstatować, że prezentowany album ERMITAŻ, ukazujący się w ekskluzywnej serii Arcydzieła Malarstwa, jest pierwszym w naszym kraju, tak obszernym opracowaniem, przybliżającym zbiory tej niezrównanej galerii.
Tak jak wszystkie pozostałe albumy z tej serii, album został wydany na bardzo dobrej jakości papierze kredowym, posiada efektowną płócienną oprawę, zaokrąglony grzbiet, złocenia oraz ozdobne etui chroniące książkę.
