Opis
Stara Pinakoteka Monachium. Arcydzieła malarstwa autorstwa Marii Sokologorskiej, to kolejna część z ekskluzywnej serii albumów poświeconych arcydziełom malarstwa zgromadzonym w największych światowych muzeach. To pierwsza na polskim rynku wydawniczym publikacja, tak obszernie prezentująca zbiory malarstwa, które powstały dzięki kolekcjonerskiej pasji kilku linii i kilku pokoleń panującego w Bawarii rodu Wittelsbachów, jednego z najstarszych rodów niemieckich.
Stara Pinakoteka w Monachium jest jednym z największych i najbogatszych muzeów świata. Można w nim zobaczyć około 800 dzieł malarstwa europejskiego od XIV do XVIII wieku i są to niemal wyłącznie obrazy o nieprzemijającej wartości, żeby wymienić tylko kilka powszechnie znanych dzieł: Albrechta Altdorfera Bitwa Aleksandra, Rembrandta Zdjęcie z krzyża, Albrechta D�rrera Ołtarz Paumgartneów, Czterej Apostołowie, Autoportret w futrzanym kołnierzu, Leonarda da Vinci Madonna z goździkiem, Michaela Pachera Ojcowie Kościoła, czy Niewiasta Apokalipsy Rubensa.
Historia kolekcji Alte Pinakothek rozpoczęła się w pierwszej połowie XVI w., kiedy to książę Wilhelm IV Bawarski Wittelsbach dał początek kolekcji, zebrawszy dzieła, którymi pragnął udekorować swój Lusthaus (Domek Rozkoszy) w czarującym Rosengarten (Ogrodzie Różanym). Przy tej okazji zlecił grupie niemieckich artystów wykonanie cyklu portretów słynnych kobiet oraz namalowanie szesnastu obrazów upamiętniających heroiczne czyny znane ze starożytności. Do dzisiaj pozostało ich trzynaście, a wśród nich na szczególną uwagę zasługuje wspomniana już Bitwa Aleksandra pędzla Altdorfera. Kolejne pokolenia rozszerzały kolekcję obrazów, dzięki temu rodzina Wittelsbachów weszła w posiadanie wielu znakomitych dzieł, które rozsiane były po pałacach i galeriach rodzinnych.
Panujący w latach 1825-1848 Ludwik I Bawarski, który ze sztuki czerpał siłę i natchnienie, dla niej żył, wśród artystów czuł się najlepiej i z nimi spędzał wiele czasu. Z nimi podróżował po Europie czerpiąc nowe idee. Jego zamiłowanie do sztuki zaowocowało powstaniem Starej i Nowej Pinakoteki. Na jego zlecenie Leo von Klenze zaprojektował budynek stawiany w latach 1826-1836, w którym zostały publicznie zaprezentowane szerokiemu odbiorcy zgromadzone obrazy. Dziś kolekcja ta, stale uzupełniana należy do najznakomitszych na świecie.
Stara Pinakoteka posiada wspaniałe zbiory obrazów malarzy niemieckich, holenderskich, niderlandzkich, hiszpańskich, flamandzkich, włoskich i francuskich. Na dwóch rozległych piętrach zgromadzono jedną z piękniejszych i cenniejszych kolekcji malarstwa europejskiego. Znaleźć tam można obrazy takich mistrzów jak: D�rer, Cranach, Rafael, Rembrandt, El Greco, Rubens, van Dyck, Giovanni Canaletto (wuj Bernardo Belletto zwanego również Canaletto, znanego u nas jak nadworny malarz na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego) a nawet jeden obraz Leonarda da Vinci.
Książka prezentuje kolekcję Starej Pinakoteki według epok i szkół. Każdy rozdział poprzedza krótkie omówienie epoki syntetyczna informacja biograficzna o każdym artyście. Niektórzy wielcy mistrzowie jak Rubens czy Van Dyck prezentowani są w albumie niemal w pełnym zakresie, dlatego ich twórczości poświecono osobne podrozdziały. W opisach obrazów podano oprócz autora i tytułu, datę powstania, jeśli jest znana, technikę malarską, wymiary w centymetrach i numer inwentarzowy.
Prezentację monachijskiej Pinakoteki otwiera duży rozdział poświecony malarstwu niemieckiemu. Zbiór dzieł artystów niemieckich, zwłaszcza twórców z czasów przed D�rerem jest największy i najbogatszy w Europie. Wydaje się , że warto szczególnie wyodrębnić szkołę kolońska, gdyż obrazy jej mistrzów są najliczniejsze i najbardziej interesujące w zbiorze monachijskim. Zobaczymy tu dzieła głównego przedstawiciel tej szkoły to Stefana Lochnera, łączącego miejscową tradycję z wpływami flamandzkimi. Pozostali wielcy mistrzowie kolońscy, nie znani z imienia, identyfikowani są na podstawie dzieł, np. Mistrz Życia Marii, Mistrz Ołtarza Św. Bartłomieja, Mistrz Ołtarza z Akwizgranu.
W kolejnej części poświeconej malarstwu niemieckiemu w XV wieku obok bogatej kolekcji trzech wielkich mistrzów tego okresu: Albrechta Altdorfera, Albrechta D�rera i Lucasa Crancha Starszego poznajemy dzieła Marxa Reichlicha czy Bernharda Strigela. Kolejni wielcy malarze niemieccy z XVI wieku, których dzieła wiszą w Pinakotece to: Hans Holbein Starszy, Matthias Grunwald, Hans Burgkmair Starszy, Wolf Huber czy Lucas Cranach Młodszy.
Następne rozdziały poświecono jest malarstwu niderlandzkiemu, od XV do początków XVII wieku, reprezentowanemu w zbiorach dziełami niezbyt licznymi, lecz prawdziwie unikatowymi, które wywarły wielki wpływ zarówno na malarzy niemieckich, jak i włoskich. Żeby wspomnieć tylko: Sąd ostateczny Boscha, Matkę Boską z Dzieciątkiem, Marią Magdaleną i donatorem Lucasa Van Leydena, Wielki targ rybny Jana Breueghela Starszego czy Krainę lenistwa, Petera Bruegela Starszego.
Kolekcji włoskiej poświecono jeden z najobszerniejszych rozdziałów, gdyż zawiera ona prawdziwe arcydzieła z różnych epok od średniowiecza do XVIII stulecia. Możemy tu zobaczyć wspaniałe arcydzieła tak wybitnych włoskich malarzy jak: Fra Angelico, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Lorenzo Lotto, Rafael, Jałopo Tintoretto, Tycjan, Giovanni Battista Tiepolo czy wspomniany już Canaletto.
Dumą kolekcji flamandzkiej jest najbogatszy zespół obrazów Rubensa, dlatego podrozdział poświecony temu artyście jest największy. Wśród prezentowanych reprodukcji wielkiego mistrza możemy min. zobaczyć: Upadek zbuntowanych aniołów, duży” Sąd Ostateczny „mały” Sąd Ostateczny, Rzeź niewiniątek, Kupidyn z łukiem, Bitwa Amazonek, Pijany Sylen, Porwanie córek Leukippa, Autoportret z Isabelą Brant, Helena Fourment w stroju ślubnym, Śmierć Seneki, Polowanie na hipopotama – czy też Pejzaż z tęczą. Druga wielką personą kolekcji flamandzkiej jest jeden z najwybitniejszych europejskich portrecistów Anton van Dyck. Obok Odpoczynku w drodze do Egiptu ,Opłakiwania Chrystusa, Zuzanny i starców, możemy podziwiać Autoportret czy Portret wiolonczelistki.
W obszernym rozdziale o malarstwie holenderskim można znaleźć przykłady wszystkich rodzajów tego malarstwa z najlepszego okresu jego rozwoju. Możemy podziwiać dzieła Fransa Halsa, Pietera Lastmana, Jan van Govena, Pitera de Bloota i przede wszystkim najwybitniejszego malarza holenderskiego tego okresu Rembrandta. Jego Autoportret, Podniesienie krzyża, Złożenie do grobu ,Wniebowstąpienie czy tez Adoracja pasterzy, to tylko niektóre z dzieł wystawionych w Monachium. Z późniejszych twórców holenderskich możemy podziwiać: Jana van der Heydena, Gabriela Metsu, Jana Steena, Karela Fabritiusa, Ferdinanda Bola i innych.
Kolekcja hiszpańska mimo, że niewielka, gromadzi ważne dzieła o niezwykły poziomie artystycznym takich mistrzów jak: El Greco, Francisco Zurbaran, Diego Velazquez, Claudio Cello, czy Bartolom Esteban Murillo.
Również niewielka i niejednolita jest kolekcja francuska od XV – XVII, pozwala jednak poznać ogólny zarys tego malarstwa i twórczość takich mistrzów jak: Nicolas Poussin, Claude Lorrain, Joseph Viven, Jean Etienne Liotard czy Francis Voucher z Odpoczywającą dziewczyną i Portretem markizy de Pompadour.
Trzeba podkreślić doskonałą szatę graficzna oraz jakość zdjęć. Wspaniałe ilustracje, prezentowane w albumie przybliżają Czytelnikowi zgromadzone w Pinakotece skarby malarstwa wręcz w idealnie wiernej oryginałowi kolorystyce. Jak przystało na naukowe opracowanie w końcowej części książki znajdziemy indeks artystów oraz tytułów dzieł. Czytelnika tego wspaniałego albumu zaskoczy zapewne fakt, że zbiory Starej Pinakoteki Monachijskie pomimo, że nie należą do największych, gromadzą praktycznie same arcydzieła starych europejskich mistrzów.
Książka jest doskonałym podarunkiem dla wszystkich Czytelników, którzy z różnych względów nigdy nie będą mogli odwiedzić monachijskiego muzeum, jak i tych, którzy pragną doznać niezapomnianych przeżyć estetycznych. Tradycyjnie już album ma: gruby kredowy papier, najwyższa jakość druku, efektowną płócienną oprawę, zaokrąglony grzbiet, złocenia, ozdobne etui chroniące książkę.
Autor: Maria Sokologorska
Tytuł: Stara Pinakoteka w Monachium. Arcydzieła malarstwa.
Oprawa: twarda, szyta, płócienna z obwolutą, złocenia, ozdobne etui, papier kredowy
Format: 29,5 x 24 cm
Liczba stron: 600
Wydanie: pierwsze 2013
Wydawca: Arkady
