Opis
Dwudziestego listopada bieżącego roku minie setna rocznica śmierci Stefana Żeromskiego (1864 – 1925), jednego z najwybitniejszych naszych pisarzy w historii. Mając na uwadze ogromny wkład pisarza w rozwój naszej kultury narodowej Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowił rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego (Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2024 r.). Podobnie jak to miało miejsce w przypadku setnej rocznicy śmierci Władysława Reymonta, nakładem wydawnictwa Grupa ARKADIA ukazuje się bibliofilskie wydanie jednej z najważniejszych powieści pisarza „Popioły”. Trzytomowa powieść drukowana była po raz pierwszy odcinkowo w „Tygodniku Ilustrowanym” w latach 1902 – 1903, natomiast jej pierwsze wydanie książkowe miało miejsce również w Warszawie w roku 1904 (Wydawnictwo Gebethner i Wolff). Tytuł powieści był tematem wielu burzliwych polemik pośród literaturoznawców, nie mniej jednak najczęściej jest rozumiany symbolicznie jako podłoże na którym zrodzi się nowe życie (narodu).
Akcja tej obszernej powieści rozpoczyna się po trzecim rozbiorze Polski (1795 r.), a kończy w roku 1812, przeglądem Wielkiej Armii Napoleona pod Orszą (miasto na Białorusi – obecnie), przed jej wymarszem pod Moskwę. Powieść prezentuje panoramę życia polskiego społeczeństwa w okresie niezwykle ważnego piętnastolecia, które to autor uważał za przełomowe w dziejach naszego narodu. Oto pod wpływem wielkich wydarzeń historycznych epoki napoleońskiej Polacy odradzają się moralnie z dna niewoli, poniżenia i społecznego zacofania. Te wzniosłe idee bardzo szybko zostają skonfrontowane z wojenną rzeczywistością z jaką przyszło się zmierzyć Polakom walczącym w szeregach armii napoleońskiej. Walcząc o odzyskanie własnej wolności musieli uczestniczyć w podbojach i ujarzmiać inne narody ( wojny hiszpańskie, wojny francusko-pruskie, wyprawy na San Domingo ). Należy jednak zauważyć, że narracja batalistyczna autora jest odmienna od znanych dotychczas wzorców epickich. Żeromski odważył się na współzawodnictwo, z wydawało by się niedościgłym batalistą, Henrykiem Sienkiewiczem, ukazując wojnę od strony jakiej dotąd nikt w sztuce polskiej na nią nie spojrzał. Pełne romantyzmu przygody bohaterów sienkiewiczowskiej Trylogii czy malarstwo Kossaków, wydobywają ze zjawisk wojennych przede wszystkim żołnierską gotowość do najwyższych poświęceń, pomijając zupełnie fakty, że wojna niesie także masowe rzezie podbijanych narodów, zbiorowe gwałty, rabunki i niszczenie zabytków kultury. W swej narracji autor w sposób jednoznaczny demaskuje mit o wojnie jako czarującej i męskiej przygodzie. Kompozycyjnie, fabuła powieści osnuta została, przez autora wokół losów dwóch głównych bohaterów powieści: Rafała Olbromskiego i Krzysztofa Cedry. Obok nich w powieści występuje mnóstwo drugo- i trzeciorzędnych postaci, po mistrzowsku scharakteryzowanych przez autora.
Z uwagi na wyjątkowe okoliczności wydania ( 100 rocznica śmierci autora), prezentowany wolumin został przygotowany niezwykle okazale pod względem edytorskim. Blok wydawniczy powieści został oprawiony w twardą okładkę, która została pokryta płócienną wykładziną introligatorską w brązowym kolorze. Na frontowej stronie okładki, poza tytułem i nazwiskiem autora, znajduje się, wytłoczony czarną folią, okolicznościowy rysunek orła umieszczanego na sztandarach legionistów. Natomiast na rewersie okładki, tym samym kolorem folii, wytłoczono znany portret autora. Tytuł powieści oraz tekst okolicznościowej inskrypcji zostały wytłoczone złotą folią drukarską. Całość powierzchni okładek dopełnia subtelnie wytłoczona ramka skonstruowana z elementów roślinnych ( tzw. floratura ). Tekst powieści poprzedza wstęp przygotowany przez Dorotę Konieczną – Simelę – absolwentkę filologii polskiej i psychologii Uniwersytetu Śląskiego, która w syntetycznej formie przypomina najistotniejsze wątki fabuły powieści. Znakomitym dopełnieniem tekstu powieści, jest dwadzieścia kolorowych ilustracji wykonanych specjalnie do prezentowanego wydania, przez absolwentkę katowickiej ASP Elizę Żmudzką. Wykorzystując w swej artystycznej twórczości, technikę komputerową artystka z wielkim powodzeniem uzewnętrznia wewnętrzne emocje bohaterów powieści. Tekst powieści, wydrukowano na papierze bardzo dobrej jakości, którego właściwości techniczne gwarantują długotrwałe użytkowanie bez uciążliwych refleksów świetlnych. Kolejnym elementem podkreślającym wyjątkowość tego wydania, jest sposób prezentacji tekstu powieści na stronie woluminu. Każdy rozdział powieści rozpoczyna się ozdobnym inicjałem, ponadto strony powieści ozdabia dekoracyjna ramka tzw. floratura. Zewnętrzne krawędzie pokaźnego bloku woluminu pokryto złotą folią drukarską co dodatkowo podkreśla nietuzinkowość prezentowanego wydania.
Cennym dopełnieniem, kolekcjonerskiego wydania powieści „Popioły”, jest esencjonalnie przygotowany tekst, przypominający film Andrzeja Wajdy z roku 1965, którego scenariusz oparto na fabule prezentowanej powieści, autorstwa Roberta Dragona – dziennikarza i politologa, którego pasją jest historia światowej sztuki filmowej. W swym syntetycznym eseju, medioznawca przybliża nam nie tylko postaci głównych bohaterów filmu ale także miejsca i okoliczności jego realizacji. Ciekawym uzupełnieniem tekstu są także czarno-białe fotografie z planu filmowego, na których możemy zobaczyć jego głównych bohaterów.
Powieść została wydana w niezwykle niskim nakładzie – 700 egzemplarzy. Unikatowość prezentowanego wydania podkreśla ręcznie wpisany numer egzemplarza, znajdujący się na stronie tytułowej powieści, przesądzający o jego niepowtarzalności
